COLUMN  
Riorama 37 – maart 2022

Riool- en regenwaterinfrastructuur is cruciaal voor gezonde, veilige en klimaatrobuuste leefomgeving

De manier waarop Vlaanderen omgaat met afval- en hemelwater verandert. De globale doelstelling die de waterbedrijven, rioolbeheerders en Aquafin als bovengemeentelijke rioolbeheerder en waterzuiveraar nastreven is de verdere ontwikkeling van een aangename, gezonde, veilige en klimaatrobuuste leefomgeving.

Daarbij sluiten we maximaal de waterkringlopen. Zo komen we tot een circulair watergebruik met schone waterlopen. De riool- en regenwaterinfrastructuur speelt daarin een belangrijke rol.

Investeren in schone waterlopen

Volgens de Europese Kaderrichtlijn Water moet tegen 2027 al het water in de EU schoon en gezond zijn. Daartoe werkte de Vlaamse Regering een algemene visie uit op integraal waterbeheer in de vorm van de waterbeleidsnota en stroomgebiedbeheerplannen. Ook waterafvoer maakt een integraal deel uit van deze plannen. Op het vlak van rioleringen is er in Vlaanderen al heel wat gebeurd. Maar, er ligt ook nog een grote uitdaging op de plank; de verdere uitbouw van de rioolinfrastructuur.

Dat vraagt belangrijke investeringen, ook van de gemeenten en hun rioolbeheerders. Toch is de uitdaging haalbaar op een aantal voorwaarden. In eerste instantie moet de financiering afgestemd worden op te bereiken doelen en niet op projecten. Zo kunnen lokale besturen de verschillende doelen verzoenen in integrale en multifunctionele projecten. Daarnaast zijn engagementen op langere termijn nodig.

Het rioolstelsel verder optimaliseren

Naast het uitbouwen van nieuwe infrastructuur, vraagt ook het bestaande riool- en collectorennetwerk aandacht. Dat is op sommige plaatsen sterk verouderd. Een risicobeoordeling van het volledige stelsel gecombineerd met een gericht inspectieplan en actieprogramma, moet de beheerders toelaten om het rioolstelsel gericht en preventief te onderhouden. Zo kunnen ze calamiteiten voorkomen en op langere termijn kosten uitsparen.

Groenblauwe netwerken milderen de effecten van de klimaatverandering

Bij al deze investeringen speelt klimaatrobuustheid een belangrijke rol. Om wateroverlast op een betaalbare manier te voorkomen en periodes van droogte het hoofd te bieden, moeten we volop inzetten op opvang, hergebruik en infiltratie van water in publiek, semipubliek en privaat domein. Dat kan door ruimtes te creëren die helpen bij wateroverlast en op andere momenten een andere functie invullen zoals een speelplein, natuur of recreatie.

De band met ruimtelijke inrichting is cruciaal in deze visie. De uitbouw van groenblauwe netwerken met dooradering tot in de stads- en dorpskernen leidt immers tot een afname van wateroverlast en droogte. Het verlaagt bovendien de hittestress in steden en zorgt voor een groenere en meer kwalitatieve leefomgeving. Integrale projecten die zorgen voor beleving en een klimaatrobuuste en aangename leefomgeving genieten dan ook de voorkeur

Er zijn veel win-winsituaties te realiseren met dit multifunctionele ruimtegebruik. Rioolbeheerders en gemeenten werken hier samen aan. Als koepelorganisatie stimuleert AquaFlanders deze samenwerking zodat ze goede praktijkvoorbeelden snel kunnen opvolgen. Zo kunnen gemeenten als regisseur van de publieke ruimte volop inzetten op innovatieve maatregelen voor regenwater- en groenbeheer.

Carl Heyrman,

Algemeen directeur AquaFlanders