COLUMN
Riorama 43 – september 2023
Wijzig rioolsubsidiebesluit om beschikbare middelen efficiënter in te zetten
De Vlaamse rioolbeheerders en gemeenten investeren jaarlijks een aanzienlijk bedrag in de aanleg van nieuwe rioleringen. Een deel van dat bedrag wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid. AquaFlanders, de sectorfederatie van de Vlaamse waterbedrijven en rioolbeheerders, stelt voor om de beschikbare middelen efficiënter in te zetten.
Investeringen in de gemeentelijke rioolinfrastructuur zijn nodig om tegen 2027 de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn water te halen. Het behalen van deze doelstellingen is een serieuze uitdaging. Dat vertaalt zich in de verhoogde uitgaven. In 2022 investeerden de rioolbeheerders en gemeenten 26% meer in rioleringsprojecten dan in 2021. De totale projectkost van de in 2023 gegunde gemeentelijke rioolprojecten bedraagt 669 miljoen euro. Van dat bedrag gaat 343 miljoen euro naar saneringsprojecten.
Sectorfederatie AquaFlanders zorgt samen met haar partners, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vlario en de Vlaamse Milieumaatschappij voor de opvolging van deze projecten.
Subsidies op basis van doelstellingen
De Vlaamse regering voorziet voor dit jaar opnieuw subsidies ter waarde van 122 miljoen euro. Die investeert ze volledig in rioleringsprojecten en kleinschalige zuiveringsinitiatieven. De regering subsidieert hiermee 75% van de rioolkost per project.
“Onze waterkwaliteit kan en moet beter. Vandaag de dag stroomt er nog steeds teveel huishoudelijk afvalwater naar onze waterlopen, met alle gevolgen voor de waterkwaliteit en ons leefmilieu. Vandaar dat Vlaanderen ook dit jaar fors investeert om de zuiveringsgraad van het afvalwater op te krikken”, zei minister Demir hierover.
“Om deze publieke middelen op een efficiëntere manier aan te wenden, stellen we een grondige wijziging van het rioolsubsidiebesluit voor”, aldus Carl Heyrman, algemeen directeur van AquaFlanders. “Deze hervorming zal ook leiden tot een sluitende financiering van het rioolbeheer.”
“Dat kan door de financiering los te koppelen van individuele projecten en in plaats daarvan te koppelen aan doelstellingen. Een waardenkader geeft daarbij de prioriteit van de verschillende beleidsdoelstellingen aan. Dat maakt het mogelijk om bij een gewijzigd beleid de prioriteiten in de projectenportefeuille vlot opnieuw te evalueren zonder verlies van projectsubsidies. Met afgestemde besluiten en investeringsprogramma’s spreken we af tegen wanneer, waar en hoeveel vuilvracht elke gemeente en haar rioolbeheerder moet reduceren. Het reduceren van vuilvracht kan door uitbreiding van het rioolstelsel – extra inwonerequivalenten aansluiten – of door optimalisatie van het bestaande stelsel zoals het afkoppelen verhardingen, het verminderen van verdunning, enzovoort.”
Daarnaast stelt AquaFlanders voor om de doelstellingen en financiering voor de duur van een gemeentelijke meerjarenplanning af te stemmen tussen de Vlaamse overheid, de gemeentelijke rioolbeheerder en de gemeente. Voordat de gemeenten in 2025 hun nieuwe investeringsprogramma opmaken voor de periode 2026-2031 zou er duidelijkheid moeten zijn over de financiering.