REPORTAGE  
Riorama 47 – oktober 2024

WAARDANWEL leert de Vlaming wat wel en wat niet in de riool hoort

Aquafin, AquaFlanders, de Vlaamse Milieumaatschappij en VLARIO hebben de schouders onder een nieuwe campagne WAARDANWEL gezet. WAARDANWEL stuurt aan op gedragsverandering en dat is hard nodig. Er belandt nog steeds massaal veel afval in onze riolen dat daar niet thuishoort. Vochtige doekjes zijn de grootste oorzaak van verstopte riolen in Vlaanderen. Tot 80 procent van de dichtgeslibde leidingen is daar rechtstreeks aan te wijten.

Ongeveer driekwart van de gerookte sigarettenpeuken wordt weggegooid op straat en belandt in het milieu. Vochtige doekjes zijn de grootste oorzaak van verstopte riolen in Vlaanderen. Tot 80 procent van de dichtgeslibde leidingen is daar rechtstreeks aan te wijten. De kosten van het vrijmaken van verstopte leidingen thuis zijn gigantisch: die worden ingeschat op enkele miljoenen euro’s per jaar. Het vrijmaken van verstopte publieke riolen kost de rioolbeheerders in Vlaanderen elk jaar minimaal 2,5 miljoen euro.

WAARDANWEL leert waar de meest hardnekkige rioolverstoorders – peuken, verfresten, kakzakjes, frituurolie en vochtige doekjes- wel thuishoren. Het respecteren van de juiste afvalstromen voorkomt dat vervuilende producten in onze waterlopen terecht komen. Zo vermijden we verstoppingen (en de kosten die ermee gepaard gaan) en zorgen we ervoor dat de rioolput zijn werk kan doen: overtollig regenwater afvoeren. “We kennen de grote misverstanden en die benoemen we in de campagne”, zegt Marjolein Weemaes, directeur business development & innovatie bij Aquafin. “Vochtige doekjes zijn een gekend en oud zeer, maar daar houdt het niet op. Etensresten worden nog te vaak doorgespoeld en rokers gooien hun peuk via de straatkolk vaak in de riool. Peuken bevatten veel schadelijke stoffen die tot 500 liter grondwater kunnen vervuilen en die schadelijk zijn voor het waterleven. En het duurt tot wel 15 jaar voor een peuk in de natuur afgebroken is.”

“We kennen de grote misverstanden en die benoemen we in de campagne”,

zegt Marjolein Weemaes, directeur business development & innovatie bij Aquafin.

Straatkolken

Per jaar zijn er 11.000 interventies om straatkolken te reinigen. Een straatkolk is bedoeld voor de afvoer van overtollig regenwater vanaf de straat. “Het vrijhouden van die straatkolken is vandaag van groot belang, want we krijgen steeds vaker te maken met heftige en aaneengesloten regenbuien”, zegt Wendy Francken, directeur van VLARIO. “Regenbuien waarbij er meer dan 80 liter regen per vierkante meter valt, komen steeds vaker voor. Om het risico op wateroverlast te verkleinen, hebben we riolen en rioolkolken in uitstekende conditie nodig. Een straatkolk is geen vuilnisbak voor afval of afvalwater. Bij gescheiden riolering voeren ze alleen regenwater af en is de buis niet aangesloten op een rioolwaterzuiveringsstation. Wat via de kolken de riool ingaat, belandt dan samen met het regenwater in beken en rivieren en uiteindelijk in de zee ”

Katrien Smet Woordvoerster van de Vlaamse Milieumaatschappij, benadrukt eveneens het belang. “We willen dat regenwater in Vlaanderen wordt beschouwd als een waardevolle potentiële waterbron, dat de waterlopen niet verontreinigd worden en dat wateroverlast voorkomen wordt door verstoppingen van riolen te vermijden. De impact die afval in de riolen hierop heeft, is niet te onderschatten. Daarom organiseren we WAARDANWEL: een gezamenlijke sensibiliseringscampagne om de hoeveelheid afval in de regen- en afvalwaterafvoer drastisch te verminderen.”

Carl Heyrman, algemeen directeur van AquaFlanders, doen we het momenteel goed, maar een extra stap is nodig. “Vlamingen zijn krakken in sorteren. Als het over de rioolput, de gootsteen of het toilet gaat, is er nog veel werk aan de winkel. Peuken gooien veel rokers op automatische piloot in de straatkolk. Frituurolie gieten heel wat Vlamingen nog altijd door de gootsteen. Vochtige doekjes gaan in heel wat woningen vrolijk mee de WC in. Ik pleit er ook voor dat die biologisch sneller afbreekbaar worden.”

Door Matthias Vanheerentals