REPORTAGE
Riorama 49 – maart 2025

Meer investeringen in nieuwe rioleringen

De Vlaamse rioolbeheerders en gemeenten investeren jaarlijks een aanzienlijk bedrag in de aanleg van nieuwe rioleringen. Een deel hiervan wordt gesubsidieerd door de Vlaamse overheid.

Deze investeringen in de gemeentelijke rioolinfrastructuur zijn onder andere nodig om de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water te halen tegen 2027. Het behalen van deze doelstellingen vormt een serieuze uitdaging waarvoor verhoogde investeringen nodig zijn.

De laatste jaren werden jaarlijks nieuwe gemeentelijke rioolprojecten gegund met een totale projectkost van ongeveer 600 miljoen euro per jaar. In 2024 heeft de Vlaamse regering subsidies ter waarde van 122 miljoen euro voorzien. Dit subsidiebedrag werd volledig vastgelegd in rioleringsprojecten. Hiermee subsidieert de Vlaamse regering 75 procent van de rioolkost per gesubsidieerd project. Daarnaast is er een veelvoud aan investeringen die de rioolbeheerders doen zonder subsidies.

In 2025 en de volgende jaren voorziet de sector opnieuw veel investeringen. Ook dit jaar heeft de Vlaamse regering 122 miljoen euro subsidies voorzien. Op dit moment is daarvan meer dan 43 miljoen euro vastgelegd in projecten. De rioolbeheerders verwachten dan ook dat het subsidiebudget van 2025 opnieuw volledig zal besteed worden. Sectorfederatie AquaFlanders zorgt samen met haar partners, de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vlario en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) voor de opvolging van de gesubsidieerde projecten.

Rechten en plichten: een strenger handhavingskader

Op 8 april 2024 werd het Besluit van de Vlaamse Regering over de invulling van de gemeentelijke saneringsverplichting gepubliceerd. Dit besluit verzekert een striktere opvolging van de invulling van de gemeentelijke saneringsverplichting. via een procesmatige benadering.

In afgestemde investeringsprogramma’s is vastgelegd tegen wanneer, waar en hoeveel vuilvracht elke gemeente en rioolbeheerder moet reduceren. Dit kan door uitbreiding van het rioolstelsel – het aansluiten van extra inwonerequivalenten – of door het bestaande rioolstelsel te optimaliseren. Bijvoorbeeld door verhardingen af te koppelen verhardingen of door ervoor te zorgen dat afvalwater minder verdunt wordt.

In 2025 werken de gemeenten aan hun meerjarenplan 2026-2031. Tegelijk maken ze samen met hun rioolbeheerder een zesjarig plan voor rioolbeheer op. Hierbij moeten ze er rekening mee houden dat de gemeentelijke saneringsontvangsten uit de waterfactuur vanaf 2025 met maximaal 15 procent zullen stijgen.

De gemeenten en hun rioolbeheerder moeten voldoende inzetten op reductiedoelstellingen om te voldoen aan de Vlaamse normen. De Vlaamse Milieumaatschappij toetst het meerjarenplan rioolbeheer op ambitie en kan mogelijk bijsturing verplichten.

Daarnaast is een realistische planning belangrijk. Na goedkeuring volgt de Vlaamse Milieumaatschappij de uitvoering van het plan op. Bij niet-uitvoering van de rioolverplichtingen kan de Vlaamse overheid ingrijpen door bijvoorbeeld middelen uit de waterfactuur te blokkeren of werken door derden te laten uitvoeren op kosten van de gemeente. Gemeenten die niet over een goedgekeurd hemelwater- en droogteplan beschikken in 2025, zullen bovendien geen beroep meer kunnen doen op de rioolsubsidies.

Bron: Aquaflanders