REPORTAGE
Riorama 28 – december 2019
Met een hemelwaterplan wateroverlast vermijden
Klimaatscenario’s voorspellen heviger stortbuien in de zomer, gecombineerd met langere periodes van droogte. Zulke zomerse stortbuien kunnen lokaal voor wateroverlast zorgen en hebben een grote impact op de lokale regenwaterstelsels die gemeenten en hun rioolbeheerders beheren. Hemelwaterplannen leggen de verbinding tussen het rioolstelsel, het regenwater- en grachtenstelsel, het waterlopenstelsel en de ruimtelijke ordening. Waar kunnen we water infiltreren? Waar houden we water vast? Op welke plaatsen kan dat in een multifunctioneel gebruikte (publieke) ruimte? Waar voeren we het water best door? Zuiver water opnieuw aan de oppervlakte brengen en vasthouden biedt voor steden en gemeenten ook kansen om gebieden op te waarderen en om de leefkwaliteit te verhogen.
Rioolbeheerders en gemeenten slaan de handen in elkaar om in overleg met de betrokken waterloopbeheerders, buurgemeenten en andere stakeholders te komen tot gebiedsdekkende hemelwaterplannen die op gemeentelijk niveau een ruimtelijke visie geven over het hemelwater. De coördinatiecommissie integraal waterbeleid (CIW) actualiseerde de methodiek voor de opmaak van een hemelwaterplan eind december 2017.
Slaagkansen verhogen
Eens de visie uitgewerkt is, is het kunst om die in de praktijk om te zetten. Er zijn enkele cruciale factoren die de slaagkans verhogen. In welke mate kan de gemeente de visie vertalen in ruimtelijk beleid? In welke mate kunnen de gemeente en haar rioolbeheerder financiering vinden om infrastructuurwerken uit te voeren? Voor grote werken kunnen subsidies helpen. In welke mate zijn partnerorganisaties (bijvoorbeeld waterloopbeheerders) bereid om mee te investeren in maatregelen?
Brasschaat
De gemeente Brasschaat heeft reeds ruime ervaring met het vasthouden van regenwater aan de bron, de aanleg van gescheiden rioolstelsels en het bufferen van regenwater. Sinds de aanleg van de bekkens langs de Frilinglei werd er bijvoorbeeld heel wat wateroverlast vermeden. Rioolbeheerder Pidpa en de gemeente werkten recent samen een hemelwaterplan uit. Dat plan zal dienen als leidraad voor toekomstige investeringen in het watersysteem. Het plan duidt verschillende prioritaire zones aan. Een van de watergevoelige gebieden is bijvoorbeeld het militair domein in Maria-ter-Heide.
Antwerpen
Rioolbeheerder water-link en de stad Antwerpen maakten samen een hemelwaterplan. Antwerpen koppelt het hemelwaterplan met een waterplan. Het waterplan vormt een kader voor ontwerpers van toekomstige gebiedsontwikkelingen in Antwerpen.
Roeselare
Ook Roeselare zal in haar hemelwaterplan onderzoeken welke maatregelen er mogelijk zijn om droogte aan te pakken. Zo zullen er locaties gekozen worden waar water tijdelijk gestockeerd kan worden om in droge periodes te gebruiken.
Tekst en foto’s Christophe Claeys (AquaFlanders)
