REPORTAGE  
Riorama 41 – maart 2023

Projecten krijgen betere kansen op een vlot verloop

Door aansluiting te zoeken met de plannen op het terrein, wil Aquafin sneller ecologische winst boeken.

Op vandaag zitten voor enkele honderden miljoenen euro’s aan rioleringsprojecten van het Vlaamse Gewest geblokkeerd. Die blokkade kan verschillende oorzaken hebben. “We hebben in onze projecten bijna altijd de medewerking nodig van andere partijen zoals de gemeenten maar ook andere infrastructuurbeheerders,” legt accountmanager Katrin Duerinckx uit. “Maar de projecten die in het verleden op ons programma stonden, zijn niet altijd even prioritair voor die andere partijen. Of ze zijn niet voorzien in hun budgetten. Bovendien ontbreekt niet zelden nog een stuk riolering onderweg naar de zuiveringsinstallatie zodat het project op korte termijn weinig rendement zou opleveren. Zo geraken projecten in het slop en budgetten geblokkeerd.”

Op zoek naar een ‘match’

De nieuwe samenwerkingsovereenkomst tussen het Vlaamse Gewest en Aquafin maakt een andere aanpak mogelijk. In plaats van een opgedragen investeringsprogramma uit te voeren, zal Aquafin zelf op zoek gaan naar die projecten waarvoor er een match is met de plannen van gemeenten, hun rioolbeheerders en andere betrokken partners én die de beste ecologische winsten opleveren. “Een hele andere insteek,” zegt Katrin Duerinckx. “Gemeenten moeten namelijk op veel domeinen inzetten en de financiële middelen zijn beperkt. Voortaan vertrekken we vanuit hun noden en doelstellingen en zoeken we raakvlakken met bovengemeentelijke projecten. Als we zo’n match vinden, dan toetsen we met de Vlaamse Milieumaatschappij af of het project binnen de bovengemeentelijke investeringen valt of eventueel binnen het Lokaal Pact, waarbij het Gewest bepaalde investeringen overneemt van de gemeenten. Dankzij het vernieuwde Lokaal Pact worden nu trouwens ook innovatieve waterprojecten en projecten om de omgeving klimaatrobuust te maken beter haalbaar voor gemeenten.”

Schrappen of niet?

In een aantal gemeenten waar de gelegenheid zich voordeed, kon Aquafin al projectplannen opmaken volgens het nieuwe stramien. Regio’s waar nog veel moet gebeuren om de waterkwaliteit te verbeteren, krijgen voorrang. Maar wat met de projecten die nog altijd vast zitten? Duerinckx: “We screenen ze één voor één. Waarop zijn ze vastgelopen? Zijn ze belangrijk voor het halen van de ecologische doelstellingen van de waterlopen? Daar komt heel wat rekenwerk bij kijken en dat vormt de basis om te beslissen welke projecten we al dan niet schrappen. Voor moeilijke projecten die toch belangrijk zijn, zoeken we andere oplossingen als dat mogelijk is. Zo kunnen we misschien een tijdelijk lozingspunt saneren als er ontbrekende schakels zijn. Of we bekijken een alternatief tracé of een andere uitvoeringswijze, bijvoorbeeld een onderdoorpersing, waarvoor er geen opbreekwerk nodig is. Soms zijn die oplossingen duurder maar noodzakelijk. Want welke prijs kleef je op afvalwater dat ongezuiverd naar de beek gaat?”

Investeerders behouden vertrouwen

De prefinanciering van de projecten die we uitvoeren voor het Vlaamse Gewest is een van onze kernactiviteiten. We halen daarvoor continu de nodige financiering op bij zowel investeerders als banken, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, ... Bouwkundige projecten worden gespreid over een periode van 30 jaar gefactureerd aan de drinkwatermaatschappijen. Deze termijnen worden overbrugd met langlopende financiering. Dat betekent ook dat het bedrijf altijd een zeer hoge schuld heeft open staan bij zijn investeerders. Een wijziging in de afspraken tussen het Vlaamse Gewest en Aquafin houdt voor hen dan ook een potentieel risico in. Daarom moeten zij hiervoor expliciet hun akkoord geven.

Parallel aan de samenwerkingsovereenkomst tussen het gewest en Aquafin werd ook de affectatieovereenkomst gewijzigd. Die bepaalt hoe investeerders worden terugbetaald wanneer Aquafin in financiële moeilijkheden zou verkeren. Hier werd het goedkeuringsmechanisme voor de validatie van een wijziging aan de samenwerkingsovereenkomst versoepeld van volledige unanimiteit naar een meerderheidsprincipe voor de meeste bepalingen. Dankzij een goede voorbereiding en uitgebreide dialoog kon Aquafin het vertrouwen van zijn investeerders behouden.

De Europese Investeringsbank (EIB), die ongeveer de helft van de financiering van Aquafin vertegenwoordigt, steunt de transitie naar een nieuwe samenwerking met het Vlaamse Gewest volledig. Joop Vestjens: “….(quote volgt)”