REPORTAGE  
Riorama 42 – juni 2023

Verhoogd ambitieniveau in nieuw Vlaams uitvoeringsbesluit gemeentelijke saneringsplicht

Het nieuw uitvoeringsbesluit over de gemeentelijke saneringsplicht komt eraan. Dit uitvoeringsbesluit vormt het fundament voor de saneringsverplichtingen in Vlaanderen

Met de conceptnota ‘de grote STROOMversnelling’ gaf de Vlaamse Regering in 2022 al een schot voor de boeg voor de uitvoering van de stroomgebiedbeheerplannen voor de periode van 2022 tot 2027. Met de stroomgebiedbeheerplannen en de conceptnota legde de regering van bovenaf doelstellingen op. Ze verhoogde opnieuw het ambitieniveau. Zo komt er een bijkomende minimale zuiveringsgraad.

AquaFlanders steunt deze verhoging van het ambitieniveau op voorwaarde dat de juiste context wordt gecreëerd. Concreet vraagt de sectorfederatie van de Vlaamse waterbedrijven en rioolbeheerders dat de Vlaamse overheid terugkoppelt naar de rioolbeheerders en gemeenten over de nieuwe doelstellingen en de lokale doorvertaling ervan. Zo kunnen alle partijen in onderling overleg doelen en financiering – inclusief de Vlaamse gewestbijdrage voor gemeentelijke riolen – afstemmen en hierover concrete engagementen aangaan in wederzijdse besluiten.

De Vlaamse Milieumaatschappij werkt momenteel samen met Aquaflanders en VVSG aan een ontwerptekst voor een nieuw Vlaams uitvoeringsbesluit voor de gemeentelijke saneringsplicht. Die zal de implementatie van de conceptnota ‘de grote STROOMversnelling’ in uitvoering brengen.

Voor de afvalwaterzuivering wil de bevoegde minister Demir immers een resultaatgerichte aansturing met duidelijke verantwoordelijkheden en doelstellingen. De invulling van de gemeentelijke saneringsverplichting geeft uitvoering aan de reductiedoelstellingen en de doelstellingen rond het plaatsen van individuele zuiveringsinstallaties zoals vastgelegd in het geldende stroomgebiedsbeheerplan.

Zes belangrijke openbare dienstverplichtingen

De Vlaamse Regering wil de verantwoordelijkheden en doelstellingen verankeren via de volgende openbare dienstverplichtingen:

  1. Minimale zuiveringsgraad en uitbouw openbare riolering;
  2. Collectief aanbod voor individuele zuiveringsinstallaties (IBA’s);
  3. Verminderen van overstortwerking ;
  4. Hemelwater- en droogteplan in elke gemeente;
  5. Continuïteit dienstverlening bij storingen en calamiteiten;
  6. Goede toestand riolen: assetmanagement.

AquaFlanders vindt dit voorstel met het gebruik van openbare dienstverplichtingen een goed voorstel en ziet er de voordelen van in. De sectorfederatie stelt aanvullend een aantal overkoepelende krijtlijnen voor:

  • De uitwerking moet afgestemd zijn op het rioolbeheer;
  • Regel op hoofdlijnen en wat voor Vlaanderen van belang is;
  • Maak zoveel mogelijk gebruik van bestaande rapporteringen en vermijd nieuwe rapportageverplichtingen.
  • Automatiseer en verbeter de rapportageverplichtingen maximaal;
  • Verbeter de randvoorwaarden om aan verplichtingen te voldoen, bijvoorbeeld door gratis met publieke middelen uitgewerkte modellen beschikbaar te stellen voor alle publieke beheerders;
  • De uitwerking van dit besluit en de rapportering moeten uitgewerkt zijn op maat van het rioolbeheer en van de verschillende types rioolbeheerder;
  • Handhaving moet proportioneel zijn en gelijkwaardig voor alle types rioolbeheerders. Handhaving is de verantwoordelijkheid van de Vlaamse overheid;
  • Vanuit de gemeenten is er vraag naar overkoepelende contracten waarop ook lokale beheerders kunnen intekenen. In dat opzicht vraagt AquaFlanders meer samenwerking tussen het gewest, de rioolbeheerders en de gemeenten.
  • De verwachting is dat het nieuwe Vlaamse uitvoeringsbesluit kort na de zomer zal goedgekeurd worden door de Vlaamse Regering.