REPORTAGE
Riorama 44 – december 2023
Rioolbuis in duurzaam geopolymeerbeton primeur voor Duffel
In de Geoprime®-buis is het bindmiddel een geactiveerd geopolymeer, een bijproduct uit de staalproductie
De CO2-uitstoot van Geoprime® qua grondstofgebruik ligt 78% lager dan bij klassiek beton
Materialen gebruikt in de infrastructuursector, hebben vaak een grote ecologische voetafdruk. Als grote opdrachtgever stimuleert Aquafin de sector om te investeren in duurzame innovatie die een verschil kan maken. Samen met het Finse bedrijf Betolar ontwikkelde betonproducent Tubobel Group een buis op basis van een duurzaam alternatief voor cement: Geoprime®. De eerste nieuwe buis werd aangelegd bij de rioleringswerken van Aquafin in Duffel.
Elk jaar legt Aquafin een 200-tal kilometer leidingen aan om het huishoudelijk afvalwater vanuit de gemeentelijke riolen te transporteren naar een rioolwater-zuiveringsinstallatie. De keuze van het gebruikte buismateriaal hangt vooral af van het projectontwerp. Er bestaan buizen in kunststof, gres en beton. Klassiek beton is een mengsel van granulaten, zand, water en cement. Vooral bij de productie van dat cement komt er CO2 vrij. Ook al heeft beton een relatief lage CO2-voetafdruk, de schaal waarop het materiaal wordt toegepast (na water het meest gebruikt op aarde) zorgt ervoor dat zo’n 5% van de wereldwijde CO2-uitstoot aan beton toewijsbaar is. Door dit schaaleffect is een koolstofarm alternatief voor cement cruciaal in de strijd tegen de klimaatverandering.
Bijproduct als bindmiddel
In de Geoprime®-buis van Tubobel is het bindmiddel een geactiveerd geopolymeer, een bijproduct uit de staalproductie. Doordat er geen cement gebruikt wordt als grondstof, maar een bestaand bijproduct, ligt de CO2-uitstoot van Geoprime® qua grondstofgebruik 78% lager dan bij klassiek beton (LCA niveau A1 & A2). Deze buizen, bedoeld voor buffering en transport van regenwater, voldoen mechanisch en hydraulisch aan dezelfde eisen als gewone betonbuizen. Of ze beter bestand zijn tegen biogene zwavelzuuraantasting ten gevolge van H2S of waterstofsulfide – een sterk ruikend, giftig gas dat zich typisch vormt in ruimtes met afvalwater – wordt nog onderzocht. In afwachting van de resultaten wordt de Geoprime®-buis – op het einde van zijn levensduur tot nieuwe grondstof recycleerbaar – enkel in regenwaterstelsels gebruikt.
Als Vlaamse rioolwaterzuiveraar is Aquafin niet aan zijn proefstuk toe inzake het aanbieden van proefruimte voor nieuwe materialen. Danny Baeten, directeur Projectmanagement bij Aquafin: “Zelf werken we al vele jaren aan het verduurzamen van onze bedrijfsprocessen, door optimalisatie en innovatie. Dat verwachten we ook van de sector. Als grote opdrachtgever van infrastructuurwerken en als bedrijf in de milieusector, dagen we de sector uit om op zoek te gaan naar oplossingen die de milieu-impact van onze infrastructuur verlagen. Producenten krijgen de kans om hun innovatieve product, waarin wij geloven, in de praktijk te brengen onder gecontroleerde omstandigheden. Voortaan moet de volledige ecologische voetafdruk bij het ontwerp van rioleringsprojecten meer doorwegen.” Voor Tubobel een unieke kans om de Geoprime©-buizen toe te passen in een rioleringsproject van Aquafin. “We hebben veel tijd en energie gestoken in de ontwikkeling van dit product,” zegt Evert Lemmens, co-CEO van Tubobel. “Partners Aquafin en aannemer Besix helpen om onze milieudoelstellingen te realiseren. Door dit project doorlopen we de leercurve en kunnen we de productie van deze milieuvriendelijke producten opschalen. Pas als een opdrachtgever je de kans geeft om ze in de praktijk toe te passen, kan je het vertrouwen van de markt winnen. De praktijkresultaten tonen een goede zuurbestendigheid aan. We hopen snel een buis in een afvalwaterstreng te kunnen testen.”
Door Philip Declercq
(Foto’s Studio Fossiel – Aquafin)