REPORTAGE  
Riorama 45 – maart 2024

Nieuwe duurzame rioolbuis krijgt proefruimte in Duffel

Aquafin legt jaarlijks ongeveer 200 kilometer leidingen aan voor het Vlaamse Gewest om het huishoudelijk afvalwater vanuit gemeentelijke riolen te transporteren naar rioolwaterzuiveringsinstallaties. Meestal zijn de gebruikte rioolbuizen van beton. Het productieproces daarvan is helaas behoorlijk milieubelastend. Daarom stimuleren we de sector in de ontwikkeling van milieuvriendelijkere alternatieven en bieden we ruimte om innovatieve producten in de praktijk toe te passen. Zo werd recent de allereerste rioolbuis in geopolymeerbeton aangelegd in ons rioleringsproject in Duffel.

Traditionele betonnen buizen zijn gemaakt van een mix van granulaten, zand, water en cement. Het is voornamelijk bij de productie van cement dat er CO₂ vrijkomt. Gezien de grote schaal waarop beton gebruikt wordt, is het materiaal verantwoordelijk voor ongeveer 5% van de wereldwijde CO₂-uitstoot. Een koolstofarm alternatief voor cement kan bijgevolg een grote rol spelen in de strijd tegen de verdere opwarming van de aarde.

Geoprime® is een voorbeeld van zo’n duurzaam alternatief. Betonproducent Tubobel Group uit Tessenderlo ontwikkelde samen met het Finse bedrijf Betolar een buis uit dit nieuwe materiaal, waarin een geactiveerd geopolymeer het bindmiddel is in plaats van cement. Geopolymeren zijn een bijproduct uit de staalproductie. Doordat er geen cement gebruikt wordt als grondstof, maar wel een bestaand bijproduct, ligt de CO₂-uitstoot van de Geoprime®-buis maar liefst 78% lager dan bij een klassieke betonbuis.

Voorlopig alleen regenwater

De Geoprime®-buizen zijn specifiek ontworpen voor de buffering en transport van regenwater en voldoen aan dezelfde mechanische eisen als traditionele betonbuizen. Hoewel ze voorlopig alleen worden ingezet in regenwaterstelsels, zijn de eerste testresultaten veelbelovend. Tests met betrekking tot hun bestendigheid tegen biogene zwavelzuuraantasting ten gevolge van H₂S in de riool zijn nog lopende. De eerste buis in geopolymeer werd aangelegd in de regenwaterstreng van een doodlopende straat in de gemeente Duffel, waar Aquafin een gescheiden stelsel aanlegt.

Duurzame innovatie stimuleren

Het is niet de eerste keer dat we proefruimte aanbieden voor nieuwe materialen. Vorig jaar nog pasten we als eerste een rioolbuis gemaakt in zwavelbeton van De Bonte Group toe in ons rioleringsproject in Brakel. Danny Baeten, directeur Projectmanagement bij Aquafin: “We werken al vele jaren aan het verduurzamen van onze eigen bedrijfsprocessen, door optimalisatie en innovatie. En dat verwachten we ook van onze leveranciers. We willen hen daarbij helpen door ruimte te geven om nieuwe materialen, waarin wij geloven, in de praktijk toe te passen onder gecontroleerde omstandigheden. Op die manier willen we de milieu-impact van onze infrastructuur verkleinen. In de toekomst willen we bij het ontwerp van rioleringsprojecten overigens de volledige ecologische voetafdruk meer laten doorwegen.”

Vertrouwen van de markt winnen

Voor Tubobel is de kans om de Geoprime®-buizen toe te passen in een project van Aquafin van groot belang. “De ontwikkeling van dit product heeft ons veel tijd en energie gekost,” zegt Evert Lemmens, co-CEO van Tubobel. “We zijn dan ook blij dat Aquafin en aannemer Besix dit project samen met ons hebben gerealiseerd. Het heeft ons geholpen om de leercurve succesvol te doorlopen en om de productie van deze innovatieve, milieuvriendelijke producten op te schalen. Onze buis presteert hydraulisch en mechanisch even goed als een klassieke betonbuis, maar het is pas als een opdrachtgever je de kans geeft om ze in de praktijk te brengen, dat je het vertrouwen van de markt kan winnen. Daarom is dit proefproject voor ons zo waardevol. We gaan het gedrag van de buis in praktijkomstandigheden verder nauwgezet opvolgen.”

Ook Duffels schepen van Openbare Werken Jos Hellemans is opgetogen dat zijn gemeente de eerste is in de Benelux waar dit nieuwe type buis wordt aangelegd: “Als burgerlijk ingenieur ben ik heel begeesterd en benieuwd. Als schepen ben ik blij dat dit nieuwe materiaal voor het eerst in Duffel wordt gebruik. Het past namelijk perfect in onze gemeentelijke visie rond duurzaamheid, mobiliteit, veiligheid en comfort.”